Van Zaanse bodem Zeven Zaanse Kabinetten ter gelegenheid van 25 jaar Zaanstad zeecontainer 3x3x3 meter houtskool
Marjoke Staal (Zaandam 1953) heeft haar opleiding gehad in Amsterdam tussen 1970
en1981; akte Nd, MO B tekenen en Rijksacademie afdeling Monumentaal
Na enige jaren te hebben lesgegeven in het middelbaar onderwijs, huurde zij in 1991 een atelier in pakhuis Bassein te Wormer, waar zij aanvankelijk schilderde met
olieverf.
“In het pakhuis komt weinig licht binnen, dus begon ik op donkere dagen te werken in zwart/wit, met houtskool, waarbij de voorstelling minder belangrijk werd dan de sfeer die ik opriep. Ik ging ook op zoek naar een zo groot mogelijk scala aan zwarte
pigmenten, naast het houtskool, dat ook al vele tinten zwart, grijs en zelfs bruin opleverde, vooral in de zakken barbecue houtskool. Naast landschappelijke onderwerpen schilderde ik
ook monumentale vormen, geïnspireerd door groeivormen in de natuur. Deze ben ik ruimtelijk gaan maken in mijn houtskoolbeelden 1998.
Mede door het werk van Anish Kapoor en andere ruimtelijk denkende kunstenaars wilde ik mijn beelden werkelijk beleven, door het aanpassen van het formaat, het bepalen van de omgeving
of het bouwen van een situatie, een installatie, die de manier van kijken en beleven stuurt”. Zo ontstond “Van eigen bodem”, een zee
container, waarvan de wanden bekleed waren met houtskool, die men kon betreden en waar je kon waden door een laag water waarin
houtskool dreef. Beeld, geluid en geur werden een totaalbeleving. Onderdeel van de tentoonstelling “Zeven Zaanse kabinetten”
ter gelegenheid van het vijfentwintig jarig jubileum van gemeente Zaanstad in 1999.
Toen de eerste buitententoonstelling Tussen wind en water in de Schaalsmeerpolder later Veldwerk , was dat voor Staal de gelegenheid om een kunstwerk met houtskool op het kruispunt van twee sloten te maken (2001).Toen de route werd uitgebreid met poëzie maakte zij in samenwerking met de bewoners van de Poelweg, die gedichten voordroegen, Maarten Besseling , die het geluid regelde en Rick van Soolingen, die geluidboxen vermomde als vogelhuisjes, de installatie “Fluisterbomen” , waar vanuit de populieren , die er toen nog stonden, gedichten klonken . Over de weg klonk het als gefluister, van dichtbij waren de gedichten te verstaan(2004)
Haar andere bijdragen aan Veldwerk waren:
2002 Licht “Hung out to
dry” Een lijn met half transparante lappen met afbeeldingen van botten , die tijdens de tentoonstelling in weer en wind
vergingen.
2003 Afwezig - Aanwezig “Serena” een film loop in een
schuurtje over een paardje dat lang geleden daar tien jaar lang liefdevol werd verzorgd. Een bordje met de naam Serena in spijkers
herinnerde daar nog aan.
2004 Cyclus “Seascape” een loop van acht minuten film,
voorstellende een fictief onderwatertafereel
2008 Landverkenners “ A-Quadratum” in samenwerking met keramist Karen Santen, een twee en een half meter hoog beeld in het veld, van takken, stof, houtskool en cement
2010 Kwelgeesten “ It’s only in your head” in samenwerking met componist Jesse Broekman. Een film, getoond in een tentje met geluid uit 8 speakers, binnen en buiten de tent
2013 Laaglanders Een tent van stof diende tot uitgangspunt voor de installatie “Hide out”. Binnen is een totaal andere sfeer gecreëerd dan het vlakke open landschap van de Schaalsmeerpolder.” film-impressie
2021 Geloof Een kapel in een tent ter ere van de Heilige Maagd Maria, Sterre der Zee, de installatie Stella Maris, waarbij de wieren en het silhouet van de Virgen del Mar uit Barcelona zichtbaar zijn door witte en blauwe verf met een lichtspel door het ( zon)licht en de wind. film-impressie
“In mijn werk speelt licht of het ontbreken daarvan altijd een grote
rol . In mijn twee dimensionale werk zoek ik naar beelden die bij het wisselende licht van de dag er steeds een beetje anders uitzien. Ik ben dan ook geen voorstander van spotjes op
schilderijen als het niet echt nodig is. Het is echter wel zo dat alleen duidelijk wordt in bv iemands huis. In een expositieruimte wordt een schilderij maar korte tijd bekeken en dan
is het wel belangrijk dat er mooi licht op staat."
Ik ben ook altijd op zoek naar materialen. Soms is er eerst het materiaal, soms eerst het idee.
Ik heb altijd wel een aantal plannen en ideeën die wachten op een geschikte locatie en context”.